Orijinal Adı: Brave New WorldTürkçe Adı: Cesur Yeni Dünya
Yazar: Aldous Huxley (İngiltere)
Sayfa Sayısı: 349
Yayınevi: İthaki Yayınları (2000)
Türü: Bilim kurgu
Değerlendirmem: %91 - Harikulade
Ben bu kitabı okurken...: ... aylar önce yabancı bir blogdaki blog turuna katıldığımı hatırlayıp kitaba ara vermem gerekti. (Sonrasında da kitaba baştan başladım. Cesur Yeni Dünya öyle yolda, plajda okunabilecek bir kitap değil.)
NEDEN BU KİTAP?
Bu kitabı kızkardeşimden ödünç alalı aylar oldu. Hatta o kadar uzun zaman oldu ki bir ara kitabı kendimin bile sandım. Okuma Şenliği bahanesiyle yasaklanmış kitaplar kategorisinde okumaya karar verdim ve sonunda okudum.
KONUSU (TANITIM BÜLTENİNDEN):
Uzak gelecekte, dünya denetçileri nihayet ideal toplumu yaratmışlardır. Tüm dünyaya yayılmış laboratuvarlarda genetik bilimi insan ırkını kusursuzluğa ulaştırmıştır. Alfa-artı mandarin sınıfından, ayak işlerini yapmak üzere tasarlanmış olan epsilon-eksi yarı moronlara kadar insanlar, önceden belirlenmiş rollerine seve seve razı olmaları için yetiştirilir ve eğitilirler. Fakat Londra Kuluçka ve Şartlandırma Merkezi'nde Bernard Marx mutsuzdur.
Yalnızlık için duyduğu özlem, zorunlu cinsel özgürlüğün bitmek bilmeyen hazlarından duyduğu hoşnutsuzluk, kaçma duygusunu güçlendirir. Eski, ilkel yaşama biçiminin hala sürdürüldüğü az sayıdaki vahşi ayrı bölgelerinden birine yapacağı ziyaret derdine çare olmasa da dönerken beraberinde Londra'ya getirdiği 'Vahşi', teknik uygarlığı farklı bir gözle değerlendirir, onlara neleri kaybettirdiklerini hatırlatır.
DEĞERLENDİRMEM:
Cesur Yeni Dünya yasaklanan kitaplar arasında dünya genelinde liderliği çeken bilim kurgu klasiklerinden biri. Aldous Huxley'in "mülkiyetsizlik" kavramını en uç noktada tarifleyen yeni dünya düzeni pek çok dini ve siyasi görüşü rahatsız edecek öğelerden oluşuyor. Kitap 1931 yılında yazıldı ve ilk kez 1932'de yayınlandı. Yayınlanıp üç beş kişinin okumasıyla da özellikle İngiltere ve İrlanda'da ortalık karıştı. Özellikle dünyay çocuk getirme konusunun Cesur Yeni Dünya'da "doğum yapmak" gibi iğrenç (!) bir yöntem yerine bilimselleştirilmesi İngiliz ve İrlanda toplumunun her kesiminden inanılmaz tepki aldı. Sonrasında da Amerika'nın çeşitli eyaletlerinde defalarca yasaklandı ve sonuç olarak Cesur Yeni Dünya 20. yüzyılın en çok yasaklanan kitapları listesinde birinciliğe yerleşti. "Şimdi 21. yüzyıldayız. Son durum nedir?" derseniz American Library Association istatistiklerine göre kitabın içerdiği seksist, ırkçı öğeler ile kullanılan sert dil nedeniyle okullarda okutulmaması ve yasaklanması gerektiği konusunda defalarca başvuru aldı.
Kitabın bende bıraktığı ize gelirsek... Herkesin rahatlıkla okuyabileceği bir kitap olduğunu düşünmüyorum bu kitabın. Nedeni ise gerek kitabın genel teması, gerek dokunduğu pek çok toplumsal düzenin temelinde yatan öğelere olan bakış açısı, gerekse de bilim kurgu türünde yazılmış olması... Cesur Yeni Dünya ütopik bir dünya düzeninden bahsediyor ve insan okuduğunda hakkında neden bu kadar yazılıp çizildiğini anlayabiliyor. Pek çok düzen kurucuyu rahatsız edecek seviyede uç önermeler var kitabın her yerinde. Kadınların döllenmesi yasak ve ayıp olduğu için, "annelik" ve "babalık"ın pornografik görüldüğü bir dünya düzeninden bahsediyor Huxley bu romanında.
Açık, objektif bir zihinle herkesin okumaktan keyif alamayacağı, iddialı bir roman bu roman. Bilim kurgu türüne aşina değilseniz veya inandığınız dini, siyasi, kültürel ve toplumsal değerlerin bambaşka bir şekilde size sunulduğu bir roman okumak sizi rahatsız edecekse, hiç girişmeyin bu romanı okumaya. Neden mi? Hem mutsuz olup sinirlenebilirsiniz, hem de isyancı bir yaklaşımla kitabın ana fikrini kaçırabilirsiniz de ondan.
Çok severek okumuştum. Yazdıklarına katılıyorum. Bu tür kitaplar için bilim kurguya aşina olmak gerek.
ReplyDeleteBir kac hafta önce bitirdim ve bir turlu kafamı toparlayip yazamadım bu kitap hakkında bir şeyler:)) ifadesi çok zor şeyleri çok güzel ozetlemissin:))
ReplyDeleteDünya'ya farklı yaklaşımları okumayı çok seviyorum. Yakın zamanda temin edeceğim kitabı.
ReplyDeleteKara Dörtlemeden okumadığım bir bu kitap kaldı. Çarpıcı bir kitap olduğunu duymuştum. Yazınızla da sabitlendi. Çok merak ettiğim bir kitap. Hep elim gidiyor ancak sona saklamaya karar verdiğimden beri uzak duruyordum. Sırası geliyor yavaş yavaş.
ReplyDeleteYazı için teşekkürler..
Bize bu kitabı orta okulda, İngilizce dersinde okutmuşlardı. Amerikalılar kadar derin düşünememiş hocalarımız :) Bu kitapla distopyaya merak saldım. Ben herkese tavsiye edebilirim bu kitabı, bence derdini iyi anlatıyor ce okuyup da beğenmeyen olmuyor.
ReplyDeletedevamında cesur yeni dünyayı ziyaret tavsiye edilir.
ReplyDeletemerhaba,
ReplyDeleteaçıkçası yazınız kafamı karıştırdı. bilimkurgu kitaplarına başlangıç için ne okuyabileceğimi sorduğumda bu kitabın adını verenler oldu.bir şekilde temin edemedim ve başlayamadım ama listemdeydi hala. bu yazıdan sonra kitaptan çekinir oldum. bilimkurguya nasıl ve hangi yazarların kitaplarıyla başlangıç önerirsiniz?
üstüme vazife olmayarak söylüyorum umarım blog sahibi kızmaz.
ReplyDeletebilim kurguya hg wells zaman makinesi ile başlamanı öneririm ya da mary shelley'den frankenstein ile daha sonra ise ithaki yayınevinin jules verne kitaplığını tavsiye ederim.